Tachograafregels (digitale en slimme tachograaf)
Inleiding
De tachograaf is het belangrijkste controlemiddel voor de naleving van de rij- en rusttijdenwetgeving. Alle voertuigen boven 3.500 kg en alle bussen vanaf 9 personen moeten zijn uitgerust met een (digitale of slimme) tachograaf. De regels zijn vastgelegd in EU-Verordening 165/2014 en aangevuld door nationale voorschriften.
Soorten tachografen
-
Analoge tachograaf: alleen in oudere voertuigen; werkt met schijven (uitfasering).
-
Digitale tachograaf: sinds 2006 verplicht in nieuw geregistreerde voertuigen.
-
Slimme tachograaf (generatie 1): verplicht sinds 2019 in nieuw geregistreerde voertuigen.
-
Slimme tachograaf (generatie 2): verplicht bij nieuw geregistreerde voertuigen vanaf 21 augustus 2023 en stapsgewijs bij internationale voertuigen (retrofitplicht uiterlijk 2026).
Kaarten
-
Bestuurderskaart: persoonlijke chipkaart voor iedere chauffeur (5 jaar geldig).
Bedrijfskaart: voor werkgevers; toegang tot voertuigunit en downloads.
Werkplaatskaart: voor geautoriseerde werkplaatsen (kalibratie en onderhoud).
Controlekaart: voor ILT/politie.
Bediening en registratie
-
Standen die de chauffeur moet selecteren:
Rijden (automatisch bij voertuigbeweging).
-
Andere arbeid (laden/lossen, schoonmaken, administratieve taken).
Beschikbaarheid (bijv. meerijdend in ploegendienst).
Rust/pauze.
-
-
Chauffeur moet altijd de juiste stand selecteren buiten rijtijd.
-
Handmatige invoer verplicht bij werkzaamheden buiten het voertuig of wanneer de kaart niet in het apparaat zat.
Download- en bewaarplichten
-
Bestuurderskaart: data minimaal elke 28 dagen downloaden.
Voertuigunit: data minimaal elke 90 dagen downloaden.
Werkgever moet gegevens 1 jaar bewaren (in NL zelfs 2 jaar i.v.m. Arbeidstijdenwet).
Bestuurder moet zijn kaart altijd bij zich hebben en bij controle tonen.
Slimme tachograaf functies
-
Automatische registratie van grenspassages (GNSS).
Opslaan van laad-/loslocaties (voor internationaal vervoer).
Remote control-functie: handhavers kunnen onderweg op afstand basisgegevens checken.
Bescherming tegen manipulatie is strenger (encryptie, beveiligingscertificaten).
Boetes en sancties
-
Verkeerd gebruik of manipulatie kan leiden tot hoge boetes of zelfs strafrecht.
-
Zowel chauffeur als werkgever kunnen aansprakelijk worden gesteld.
-
Voorbeelden: geen juiste stand invoeren, overschrijding rijtijd, ontbreken downloadbewijzen.
Samenvatting
-
Tachograaf verplicht >3.500 kg en bus >9 personen.
-
Sinds 2006 digitaal, sinds 2019 slim, sinds 2023 slimme generatie 2.
-
Bestuurderskaart verplicht, max. 28 dagen downloadtermijn.
-
Voertuigunit: max. 90 dagen downloadtermijn.
-
Werkgever bewaart data 1–2 jaar.
-
Standen correct gebruiken: rijden, arbeid, beschikbaarheid, rust.
Officiële bronnen
