Rij- en rusttijden (Wet en Besluit)
Inleiding
De rij- en rusttijdenwetgeving vergroot de verkeersveiligheid en zorgt voor eerlijke concurrentie in het wegvervoer. In Nederland geldt de Wet rij- en rusttijden en het Besluit rij- en rusttijden, in samenhang met EU-Verordening 561/2006 (rij- en rusttijden) en EU-Verordening 165/2014 (tachograaf). Hieronder vind je de praktische kernregels met verwijzingen naar officiële bronnen.
Kernregels
Dagelijkse rijtijd
Maximaal 9 uur per dag.
2× per week mag dit worden verlengd tot 10 uur.
Wekelijkse rijtijd
Maximaal 56 uur per week.
Over 2 opeenvolgende weken samen maximaal 90 uur.
Onderbrekingen (pauzes)
Na 4,5 uur rijden: minimaal 45 minuten pauze.
Splitsen mag: min. 15 min + min. 30 min (in deze volgorde).
Dagelijkse rust
Regulier: minimaal 11 uur aaneengesloten binnen elke 24-uursperiode.
Verkort: tot 9 uur (max. 3× tussen twee wekelijkse rusten).
Gesplitst: eerst min. 3 uur, daarna min. 9 uur (samen 12 uur).
Wekelijkse rust
Regulier: minimaal 45 uur onafgebroken na max. 6×24 uur werken.
Verkort: tot min. 24 uur, mits volledig gecompenseerd vóór het einde van de 3e week na de week van verkorting.
Locatie: reguliere wekelijkse rust niet in het voertuig doorbrengen. (Details/uitzonderingen: zie tachograafregels/EU-uitleg.)
Bijzondere bepalingen & uitzonderingen (selectie)
Internationaal vervoer: EU-regels (561/2006) gelden rechtstreeks.
Sector-/taakgebonden uitzonderingen: sommige activiteiten kunnen op nationaal niveau anders worden ingevuld via het Besluit rij- en rusttijden (bijv. lokaal vervoer, specifieke bedrijfsactiviteiten).
Voertuigcategorie: voor (lichte) voertuigen < 3.500 kg of specifieke inzet kunnen afwijkingen/uitzonderingen gelden.
Afwijken bij noodsituaties: beperkt en onder voorwaarden; altijd goed motiveren en vastleggen.
Handhaving & registratie
Digitale tachograaf (EU 165/2014) registreert rij- en rusttijden.
ILT en politie controleren onderweg en bij bedrijven.
Overtredingen kunnen leiden tot boetes voor chauffeur én werkgever.
Bewaar en toon op verzoek: chauffeurspas-data, voertuigunit-data, en eventuele schriftelijke verklaringen (bij afwezigheid).
Praktische tips voor planning
Plan ritten op basis van 4,5-uursblokken met vooraf ingeplande pauzes.
Houd een weekoverzicht bij om niet over 56/90 uur heen te gaan.
Gebruik bedrijfssoftware/tachograaf-downloads voor rapportages en alerts (bijna pauze, overschrijding in zicht).
Controleer bij afwijkende inzet (bijv. bouw, eigen vervoer) of nationale uitzonderingen spelen.
Samenvattende tabel
Onderdeel<————–> regel
Dagelijkse rijtijd——> 9 uur (2× per week 10 uur)
Wekelijkse rijtijd——> 56 uur (2 weken samen max. 90 uur)
Pauze 45 min na 4,5 uur (splitsbaar 15 + 30)
Dagelijkse rust 11 uur (verkort 9 uur; of gesplitst 3 + 9)
Wekelijkse rust 45 uur (verkort 24 uur met compensatie)
Officiële bronnen
Wet rij- en rusttijden (wetten.overheid.nl)
EU-Verordening 561/2006 (rij- en rusttijden)
EU-Verordening 165/2014 (tachograaf)
Let op: Dit is een praktische samenvatting. Raadpleeg bij twijfel altijd de officiële wettekst en/of je arbodeskundige/brancheorganisatie.